Redukcja Clemmensena
Redukcja Clemmensena – reakcja chemiczna polegająca na redukcji związków karbonylowych: aldehydów lub ketonów za pomocą amalgamatu cynku we wrzącym stężonym kwasie solnym, w wyniku której grupa karbonylowa (>C=O) zostaje przeprowadzona w grupę metylenową (>CH2, redukcja ketonów) lub metylową (–CH3, redukcja aldehydów)[1][2][3]. Nazwa reakcji pochodzi od jej odkrywcy, duńskiego chemika Erika Clemmensena[4].
Mechanizm nie jest dokładnie poznany. Współcześnie proponuje się 2 sprzeczne mechanizmy[5]: karboanionowy, w którym o szybkości reakcji decyduje atak atomu cynku na węgiel karbonylowy, a kluczowymi związkami pośrednimi są dianiony −Zn−CR2−; oraz rodnikowy, z przejściowym cynkowym związkiem karbenoidowym, Zn=CR2[5][6]:
Redukcja Clemmensena jest szczególnie wydajna dla ketonów arylowo-alkilowych[7][8]. Dla ketonów alifatycznych bądź cyklicznych wydajniejsza jest redukcja za pomocą czystego cynku[9]. W redukcji ważne jest, aby substrat był trwały w silnie kwaśnym środowisku, niezbędnym do przeprowadzenia reakcji. Substraty wrażliwe na środowisko kwaśne można zredukować w warunkach silnie zasadowych metodą Wolffa-Kiżnera.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Erik Clemmensen, Über eine allgemeine Methode zur Reduktion der Carbonylgruppe in Aldehyden und Ketonen zur Methylengruppe, „Chemische Berichte”, 47 (1), 1913, s. 51-63, DOI: 10.1002/cber.19140470108.
- ↑ Erik Clemmensen, Reduktion von Ketonen und Aldehyden zu den entsprechenden Kohlenwasserstoffen unter Anwendung von amalgamiertem Zink und Salzsäure, „Chemische Berichte”, 46 (2), 1913, s. 1837-1843, DOI: 10.1002/cber.19130460292.
- ↑ Erik Clemmensen, Über eine allgemeine Methode zur Reduktion der Carbonylgruppe in Aldehyden und Ketonen zur Methylengruppe. (III. Mitteilung.), „Chemische Berichte”, 47 (1), 1914, s. 681-687, DOI: 10.1002/cber.191404701107.
- ↑ Biographies of Chemists. Royal Society of Chemistry, Historical Group. [dostęp 2013-03-05].
- ↑ a b László Kürti, Barbara Czakó: Strategic Applications of Named Reactions in Organic Synthesis. Background and Detailed Mechanisms. Elsevier, 2005, s. 92–93. ISBN 0-12-429785-4.
- ↑ Clemmensen Reduction. Organic Chemistry Portal. [dostęp 2018-08-04].
- ↑ E.L. Martin, γ-Phenylbutyric acid, „Organic Syntheses”, 15, 1935, s. 64, DOI: 10.15227/orgsyn.015.0064.
- ↑ R. Schwarz, H. Hering, Creosol, „Organic Syntheses”, 4, 1963, s. 203, DOI: 10.15227/orgsyn.033.0017.
- ↑ Shosuke Yamamura, Masaaki Toda, Yoshimasa Hirata, Modified Clemmensen Reduction: Cholestane, „Organic Syntheses”, 53, 1973, s. 86, DOI: 10.15227/orgsyn.053.0086.